Case Study
...
Heb je jezelf weleens aan het denken gevonden na het zien van een stuk kunst of een inspirerend verhaal? Het gevoel dat je opeens alles vanuit een ander perspectief bekijkt en er iets klikt? Een idee ontstaat? Een nieuwe mening wordt ontwikkeld? Dat is precies wat we met ZIEN willen bereiken. Het was ook het effect dat onze opdrachtgevers wilden hebben.
We nemen je mee in een ‘achter-de-schermen-tour’ bij de productie van de muziekvideo ZIEN.
Het verhaal
Kunst inzetten om mensen de maatschappelijke transitie naar een meer circulaire wereld op een andere manier te laten beleven. Dat was wat ZIEN moest uitstralen toen we benaderd werden met de vraag om de muziek – die voor de Circulaire Beurs rijksbedrijfsvoering 2022 gemaakt zou worden – te versterken met een videoclip. Voor deze productie werkten we samen met componist Guus Westdorp, verantwoordelijk voor de muziek en het scenario.
“ZIEN is het eerste resultaat binnen een Rijksoverheid waarbij kunst bewust is ingezet om een maatschappelijk transitie – een circulaire economie – zichtbaar, hoorbaar en voelbaar te maken door te appelleren aan de schoonheid van de Aarde en de band tussen generaties.”
~ Adrie Huissoon, opdrachtgever ZIEN en werkzaam bij Duurzame Bedrijfsvoering Ministerie Infrastructuur en Waterstaat
Het verhaal van ZIEN trapt af met een morsecode: “Mijn naam is aarde. Ik draai rond in vrede en ik ben een deel van het universum. Ik ben een vriend en vraag je om dit moment met mij te delen en samen op te gaan in het mysterie. Het mysterie van de schoonheid.” Deze tekst komt in het nummer nog een keer uitgesproken terug. De boodschap is een uitnodiging naar de kijker. Een uitnodiging om te kijken naar de kleuren om je heen en mee te gaan op reis naar een schonere en kleurrijke aarde.
Na de morsecode begint de film met Vinn, een jongetje dat in een grauwe wereld leeft. Een wereld zonder kleur. Vinn is een dromer met een grote fantasie. Op een dag stapt hij op de fiets en trekt de wereld in. Hij rijdt totdat hij op gegeven moment ronddwaalt in Frankrijk. Daar ziet hij hoe mooi de aarde kan zijn. Welke kleuren er zijn en wat voor fantastische landschappen de aarde heeft. Vervolgens stopt Vinn en pakt hij zijn iPad uit zijn rugzak. Hij begint te schetsen.
Hij schetst de natuur om zich heen. De kleine dromer, ronddwalend in Frankrijk, schetsend op een heuvel tijdens zonsondergang. Hij valt in slaap en droomt verder. Hij droomt over ‘La Nuit Étoilée’, een schilderij van Van Gogh. Dit ziet hij terug in het landschap rondom hem.
Na afloop van dit alles ontwaakt Vinn in zijn eigen expositie. Samen met een oude man kijkt hij naar de expositie. Terwijl de twee met hun rug naar de camera toe zitten kijkt de oude man terug. Het blijkt Vincent van Gogh te zijn. In zijn glimlach lezen we wat hij denkt: “Het is goed”.
De reis die Vinn maakt naar Frankrijk is een metafoor voor de reis die Vincent van Gogh maakte in zijn leven. Zijn schilderijen in Nederland waren grauw en sober. In Frankrijk is hij meer gaan werken met kleur. Je kunt het ook vergelijken met de duurzaamheidsreis waaraan we zijn begonnen. We maken de transitie van een grauwe, sombere toekomst naar een meer opgetogen en hoopvolle.
“Het einde mag de kijker zelf invullen. Het idee was dat Vinn weer terug naar Nederland moest, maar op de manier waarop het nu gefilmd is zou het ook zomaar allemaal een droom kunnen zijn. Een jongetje dat droomt over zijn idool en zich aan hem wil spiegelen. Uiteindelijk komt dit idool, Vincent van Gogh, in beeld en laat merken dat het goed is. Dat vind ik ook heel mooi. De vage mix tussen realiteit, droom, moderne en verleden tijd vind ik bijzonder goed gelukt in deze productie”.
~ Johan Oudshoorn, regisseur, producent
Het draaiboek
Vanaf het ontstaan van het idee voor de zomer van 2022 zijn we bezig geweest met het concreet maken van onze visies. De samenwerking met Guus Westdorp (componist, zanger, pianist en arrangeur van het lied) verliep organisch. Stukje bij beetje hebben we het draaiboek ingevuld. Steeds met weer nieuwe ideeën en inzichten die op elkaar voortbouwden. Net als in de art movie hebben we tijdens de (pre-)productie ook een ontdekkingsreis gemaakt. Een geweldige saga langs ideeën, locaties en scènes dwars door augustus.
De constante ideeënstroom is terug te zien in de film. Terwijl we bezig waren met het maken van het draaiboek van de art movie, konden bij elk vraagstuk de betrokken partijen ideeën delen en input geven.
In de film moet Vinn ook zelf gaan schetsen of schilderen. Het is interessant op hoeveel verschillende manieren je dat in beeld kunt brengen. Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen om Vinn neer te zetten in de huidige tijd en met moderne middelen. Een jongen die opkijkt naar Van Gogh, geïnspireerd is door zijn werk en gewoon in actie komt door te creëren met moderne middelen. In zijn geval een tablet, waar je vandaag de dag waanzinnig mooie creaties mee kunt maken. Dit is weer een boodschap naar de huidige tijd: het ontbreekt ons niet aan middelen om creatief te zijn en ons in te zetten voor een betere en mooiere wereld.
Vinn (Hugo Voorn)
Hugo, een oud buurjongetje van Guus met de typische Van Gogh looks, bleek al een groot Vincent van Gogh fan te zijn. Hij kan uren kijken naar ‘De Nacht’ van Vincent. Met zijn passie voor Van Gogh en zijn jeugdelijke uitstraling was hij in onze ogen een symbool voor een nieuwe generatie met dromen voor de aarde. Bij de styling hebben we dan ook geprobeerd dit te bestempelen. Voorstel van de styliste Yvonne van den Bergh was om op een subtiele manier de Van Gogh kleuren terug te laten komen in de styling, bijvoorbeeld met de gele regenjas en groene fiets van Vinn.
Het was soms een uitdaging om deze spullen te vinden. We zijn een tijdje op zoek geweest naar een mountainbike. Mountainbikes voor kinderen hebben vaak felle en vrolijke kleuren en drukke stickers. Dit vonden we afleiden van het verhaal. Kortom, we wilden een fiets met de looks van mountainbike, in een typische Van Gogh kleur, zonder veel drukke toeters en bellen. Uiteindelijk hebben we na een lange zoektocht ergens op Marktplaats een geschikte groene mountainbike gevonden. Het is grappig hoe snel die dingen opeens kunnen gaan. Heel lang gebeurt er niks en kunnen we niks goeds vinden. Toen plotseling zagen we deze fiets aangeboden staan. We hebben hem dezelfde dag nog opgehaald.
“Ik vond het werken aan ZIEN een feestje. Ik had creatieve vrijheid om het beeld wat ik in gedachten had in een moodboard te laten zien en uit te voeren. De stylingtips voor onderweg waren onwijs goed en zijn opgepakt door Hugo, die heel professioneel en wijs is. Op de draaidag bij de Fabriek was het geweldig om met iedereen te werken en te zien hoe de productie verder tot leven komt”.
~ Yvonne van den Bergh, styliste
Productie
Voor deze productie waren er twee factoren van grote invloed op de keuzes die we maakten. Als eerste zou een deel van de opnames plaatsvinden in Frankrijk en een ander deel in Nederland. Als tweede was er de wens om te filmen met “mooi Italiaans licht”.
We hebben daarom gekozen om te werken met een minimale crew voor de delen in Frankrijk. Zo konden we snel en flexibel werken. Waar het nodig was tijdens de studio-opnames in Nederland konden we onze basiscrew makkelijk opschalen.
We wilden in Frankrijk niet alleen met de crew zo minimalistisch mogelijk reizen. De apparatuur wilden we ook efficiënt houden. De wens voor het mooie licht vertaalden we naar filmen bij zonsopkomst en zonsondergang, ook wel golden hour genoemd. De sweet spot vlak na zonsopkomst en vlak voor zonsondergang waar de lichtval van het zonlicht het mooiste is. Dat betekende vroeg opstaan en begin van de avond nog een keer aan het werk. De tijd overdag konden we dan gebruiken om geschikte locaties te spotten voor het filmen.
”Het filmen op zo’n mooi landschap als in Frankrijk was iets nieuws voor mij en ongekend. Het was een onvergetelijke ervaring met Oupro Media. Zij hebben de C500 ter beschikking gesteld, wat mij echt bizar heeft verrast. Een prachtige camera die elk detail kleurrijk kan vastleggen.”
~ Dai-we Li, director of photography
Post productie en VFX
In de postproductie is de perfectionist in ons helemaal los gegaan. Van het zoeken naar het juiste moment en de perfecte overgang van zwart/wit naar kleur, tot de sterren in de ogen van Vinn en het wegwerken van een lichtstatief dat in beeld stond.
Normaal gesproken is het een groot taboe om ‘over de as te gaan’. Dit zorgt voor een desoriënterend beeld en leidt af. Bij ZIEN hadden we echter zoveel verschillende camerahoeken en zoveel beeldmateriaal dat we dit toch gedaan hebben. Door veel te kiezen voor fades, krijgt de film een bepaalde sfeer mee en lopen scènes en overgangen veel soepeler in elkaar over, ondanks dat je over de as gaat.
Vlak voor de scène met de sterrenhemel zie je Vinn omhoog kijken met een twinkeling in zijn ogen. In de ogen hebben we de sterren laten weerspiegelen, wat een mooie voorafschaduwing geeft naar de sterrenhemel die er direct na komt. De sterren in de hemel zelf zijn tijdens de postproductie toegevoegd.
”’Door alle mooie beelden hebben we echt moeten kiezen in de montage. Veel materiaal heeft de eindmontage dan ook niet gehaald, maar dat betekent niet dat ze visueel niet goed genoeg waren. Ik heb gekozen voor de beelden die in dienst stonden van het verhaal en dit verhaal verder brachten. Afscheid nemen van mooie beelden: Kill your darlings.”
~ Marcel Harte, producent, video editor
In de slotscene van de film maken we gebruik van visual effects (VFX). De lijst en de kunstwerken waar Vinn naar kijkt, waren nog niet gereed tijdens het filmen. We kwamen gaandeweg de pre-productie tot de conclusie dat zowel voor de planning als voor de kwaliteit van het shot het de beste oplossing zou zijn om door middel van VFX de lijst en kunstwerken aan de film toe te voegen.
Onze VFX-partner Rick Speets heeft als eerste een 3D-model van de lijst gemaakt. Vervolgens heeft hij door middel van een techniek genaamd ‘tracking’ de lijst op markers geplakt die we tijdens de shoot hadden opgehangen en het schilderij daarin verwerkt. Tracking is met speciale markeringen een gebied aangeven. De computer herkent dit gebied en kan daarin een andere clip invoegen.Wij hebben in Fabriek Zuidermeer een 360°-foto gemaakt van de ruimte, waarmee we het licht in de ruimte konden vastleggen. Dit licht heeft Rick nagebootst op het schilderij.
“Dankzij de hoogwaardige camerabeelden van Oupro Media was het voor mij erg fijn om mijn werk te kunnen doen. Met een uiterst duidelijke briefing en communicatie verliep het proces vrijwel vlekkeloos. Ik kon mij volledig focussen op het realiseren van de VFX en zo heb ik een steentje bij kunnen dragen aan deze grote productie, waar veel talent aan mee heeft gewerkt. Het resultaat is een film waar Oupro Media trots op mag zijn!”
~ Rick Speets, vfx editor
De filmlocaties
Hoogovens
Onderweg naar Frankrijk komt Vinn langs de Hoogovens in IJmuiden. Een locatie die in onze ogen staat voor de grote uitdagingen van deze tijd. Bij de keuze voor deze locatie hebben we ook gekeken naar de mogelijkheid om hier veilig te fietsen. Een industriële omgeving, zonder veel verkeer met de ruimte om je shots te kunnen maken, is nog niet zo makkelijk gevonden. Tot slot was dit ook een ideale plek voor verhaalontwikkeling. Er loopt een fietspad aan de Hoogovens voorbij waardoor het mogelijk was de indruk te geven dat Vinn tijdens zijn fietstocht naar Frankrijk langs deze plek kwam. Het was een passend puzzelstukje in het geheel.
Om iets als positief te kunnen beoordelen, moet je het kunnen vergelijken met iets negatiefs. We hebben geprobeerd dit contrast te onderstrepen in IJmuiden.
Frankrijk (omgeving Vézelay)
Het was belangrijk de kleuren die Van Gogh in zijn schilderijen gebruikte terug te brengen in de film. We wilden het Van Gogh-thema onderstrepen. Met deze gedachte gingen we op zoek naar plekken waar Vinn langs kon gaan tijdens zijn reis in Frankrijk.
In de omgeving van onder andere Vézelay vonden we deze kleuren terug. Geel van de graanvelden en de zonnebloemen, groen van het gras en de bomen, een blauwe lucht en pittoreske boerderijen met witte muren.
In Vézelay zelf hebben we twee scènes gefilmd. Een in het plaatselijke park en een op het plein voor de basiliek. Het was puzzelen welke scènes we nog meer nodig hadden om het verhaal dat we wilden vertellen zo goed mogelijk over te brengen. Vézelay staat bekend als de parel van de Morvan. De oogappel van Frankrijk. Het dorp barst van de geschiedenis en cultuur, en heeft een prachtig aanzicht. Een perfecte plek om opnames te doen.
Zelf waren we nog nooit in Courtenay geweest. Toen we aankwamen met ons filmidee hadden we dus geen idee waar we moesten beginnen. We hadden alleen een idee van hoe we de shots eruit wilde laten zien. De geschikte plekken daarvoor waren ons nog niet bekend.
We wisten dat we 2 draaidagen hadden. We wisten wat voor shots we nodig hadden om het verhaal te vertellen. Qua licht wilden we bij zonsopgang en ondergang filmen, dat gaf het mooiste licht. Maar waar en hoe precies was nog maar de vraag. Ter plaatse wilden we de omgeving bekijken om zo tot de beste beslissing te komen.
Na lang zoeken rond Courtenay naar de perfecte filmlocatie kregen we problemen met de auto. Daarbovenop lag het energieniveau van iedereen al laag omdat we de hele dag al onderweg waren. Toch hadden we nog steeds niet de perfecte plek gevonden. We stonden op het punt het op te geven. Op gegeven moment rijden we een bocht om en zien we daar, afgespiegeld tegen de zon, een huisje op een heuvel staan. Na even overleggen besloten we om even op die heuvel te kijken of het wat was. Dit zou de laatste poging zijn voor de dag. Iedereen zat er al een beetje doorheen. Wat vervolgens gebeurde is alleen te omschrijven als een magisch moment. Terwijl we de heuvel opreden langs de zonsondergang werd de stemming in de auto steeds positiever. Iedereen werd weer enthousiast.. Dit was het moment dat we het wisten: Dit is de plek. Een schilderachtig uitzicht begroette ons. Het had wat weg van de schilderijen van Van Gogh.
Fabriek Zuidermeer
We waren op zoek naar een locatie met een neutrale en museale uitstraling. Fabriek Zuidermeer is een fotostudio met een artistiek en architecturaal unieke sfeer. De ruimte is voorzien van veel natuurlijk licht en straalt een natuurlijke sfeer uit. Deze sfeer, samen met de rustieke en bijna vertrouwelijke kleuren van de oude melkfabriek, heeft de doorslag gegeven voor het kiezen van deze locatie als slotscène.
“Mijn insteek is dat we altijd kiezen voor de beste weg. In de selectie voor deze scene zijn er diverse locaties voorbij gekomen. Als eerste Van Gogh Museum, daarna ook het Kröller-Müller. Tijdens het afwachten van reactie zijn we gelijk met alternatieve plannen gekomen als we het gevoel kregen dat die nodig waren. We hebben gezocht naar ruimtes waarin we de sfeer van een museum neer konden zetten. Ik ben blij met de keuze voor De Fabriek, omdat deze de kijker nog meer ruimte geeft voor eigen interpretatie.”
~ Johan Oudshoorn, regisseur/producent
De grote uitdaging hier was de grote raampartij bestaande uit allemaal kleine raampjes. De indraaiende zon zorgde voor een verschuivende reflectie in de ruimte. Daarnaast moest rekening gehouden worden met het weer. Het was inmiddels september en er was redelijk wisselvallig weer die week. Het weer is belangrijk omdat het de sfeer en kwaliteit van een film kan bepalen. Te zonnig zorgt voor lastige schaduwen. Regen zou problemen geven met licht wat buiten geplaatst moest worden.
Er was zoveel uitdaging, dat we er hier voor gekozen hebben om samen te werken met een gaffer: Jan van Galen. Jan is een held in het creëren van de juiste sfeer qua licht in een ruimte. Dat draagt ook bij aan dat kleine moment van interactie tussen Vinn en de oude Van Gogh aan het einde van de film.
We hebben geweldige reacties gekregen:
“Kippenvel. Echt waar.”
“Ik was zeer onder de indruk. Geweldige manier om duurzaamheid te laten zien.”
“Voor mij is het een hoopvolle film. Ik word er toch wel wat kalmer van. Dat hele duurzaamheid, dat is de moeite waard.”
“Ik vond de boodschap lastig te doorgronden. Waar ik uiteindelijk op uitkwam was dat we de wereld als door de ogen van een kind moeten zien. Ik denk dat je als kind misschien wel zoekt naar een wereld met meer natuur.”
“Op zoek naar de bron van het bestaan. Dat past wel heel mooi bij de dag van vandaag.”
Bij aanvang van het project was het eigenlijk al gelijk duidelijk dat het project veel meer potentie had dan slechts de Circulaire Beurs. Het moest een veel breder publiek krijgen.
ZIEN wordt momenteel vertoond en geprezen op verschillende filmfestivals van over de hele wereld. Dank aan alle festivals en andere partijen die ZIEN hebben vertoond.
“Cynical as some of my writing may seem, once in a while even I need some earnest positivity in my life. Fortunately, Johan Oudshoorn’s music video for Guus Westdorp’s song Zien (See) is a veritable banquet of misty-eyed optimism.”
~ Review: Indie Film Library
”If one term were to characterize the just-over-5-minutes musical short, it would be forward movement. From the child’s literal momentum, to the jump from black & white to color, to the communication between the past, human history, and the future of humankind with the surprise visit of a well-loved figure nowadays, but neglected in his time.”
~ Review: Athens International Monthly Art Film Festival (AIMAFF)
In de podcast van De Circulaire Topcast vertellen Johan en Guus over de samenwerking tijdens het project, gebeurtenissen tijdens de ZIEN producties en over de betekenis van de artmovie vanuit hun perspectief. Beluister het op Spotify.
Inmiddels is ZIEN ook beschikbaar voor opname in de programmering van evenementen.
Bekijk voor de laatste updates www.zienfilm.nl
Neem voor meer informatie contact op.
ContactHet team:
Dank aan iedereen die heeft meegewerkt aan deze productie.
Scenario: Guus Westdorp
Regie: Johan Oudshoorn
Cast:
Vinn – Hugo Voorn
Vincent van Gogh – Pierre van Duij
Productie: Oupro Media
Producent: Johan Oudshoorn
Producent: Marcel Harte
Camera: Dai-we Li
Camera-assistentie: Donatas Budrikis
Gaffer: CINELICHT, Jan van Galen
Lichtassistentie: Jasper Bruijns
Montage: Marcel Harte
Visual effects: Rick Speets
Kleding: Yvonne van den Bergh
Make-up: Carolina Leenders
Schilderijen: Raphaël Hermans
Kinderbegeleiding: Li Tan
Muziek ‘ZIEN’
Tekst en compositie: Guus Westdorp
Zang & toetsen: Guus Westdorp
Akoestische gitaar: Harry Sacksioni
Elektrische gitaar: Vincent Janse
Elektrische bas: Raphaël Hermans
Opnamestudio: Bullet Sound Studio’s
Techniek & mixage: Han Nuijten
Arrangementen: Guus Westdorp
Ook met dank aan de familie Voorn, Geert & Hélène van der Heijden,
Julia E. Godschalk en Only for Men.
Deze productie is mogelijk gemaakt door het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat.
bekijk meer van onze projecten